Σημαντικότατο κλιματολογικό στοιχείο ενός τόπου αποτελεί η θερμοκρασία του αέρα. Ως θερμοκρασία (Temperature) του αέρα εννοούμε τη θερμοκρασία την μετρημένη υπό σκιά , στο μετεωρολογικό κλωβό. Τη θερμοκρασία ενός τόπου την προσδιορίζει:
1. Η απολύτως μέγιστη (Τmax) και ελάχιστη (Τmin) τιμή της θερμοκρασίας, που σημειώθηκαν στον τόπο αυτό, στην περίοδο που γίνεται η μελέτη (24ωρο, μήνας, χρόνος).
2. Η μέση ημερήσια θερμοκρασία: Είναι η μέση τιμή των 24 αναγνωσμάτων του θερμομέτρου.*
3. Η μέση μηνιαία θερμοκρασία: Είναι το άθροισμα των μέσων ημερήσιων θερμοκρασιών για κάθε μήνα, που διαιρείται με τον αριθμό ημερών του μήνα.*
4. Η μέση ετήσια θερμοκρασία: Είναι το άθροισμα των μέσων μηνιαίων τιμών, που διαιρείται δια του 12.*
5. Το ημερήσιο θερμοκρασιακό εύρος: Ορίζεται ως η διαφορά της μέγιστης και της ελάχιστης τιμής θερμοκρασίας το 24ωρο.
6. Το ετήσιο θερμοκρασιακό εύρος: Ορίζεται ως η διαφορά της μέσης θερμοκρασίας του αέρα του ψυχρότερου μήνα από τη μέση θερμοκρασία του θερμότερου μήνα.
7. Η ημέρα μερικού παγετού: Ονομάζεται η ημέρα εκείνη, κατά την οποία η τιμή της ελάχιστης θερμοκρασίας του αέρα είναι μικρότερη από 0^oC.
8. Η ημέρα ολικού παγετού: Ονομάζεται η ημέρα εκείνη, κατά την οποία η τιμή της μέγιστης θερμοκρασίας του αέρα είναι μικρότερη από 0^oC.
9. H Περίοδος ελεύθερη παγετού: Ονομάζεται το σύνολο των διαδοχικών ημερών, κατά τις οποίες η ελάχιστη θερμοκρασία του αέρα είναι συνεχώς μεγαλύτερη από 0^oC.
10. H Ισόθερμη καμπύλη: Είναι η καμπύλη πάνω σε ένα χάρτη που ενώνει τόπους με ίση θερμοκρασία. Για την χάραξη ισόθερμης καμπύλης σε τόπους με διαφορετικό υψόμετρο, πρέπει να γίνεται η αναγωγή στην επιφάνεια της θάλασσας π.χ. αν ένας σταθμός βρίσκεται σε ύψος 1000 m από την θάλασσα, τότε στην ήδη υπάρχουσα θερμοκρασία που δείχνει το θερμόμετρο, πρέπει να προστεθούν και 6,5^oC. Τιμή που θα είχε ο σταθμός, αν απουσίαζε το υψόμετρο.

   Απόλυτη υγρασία (Humidity) του αέρα είναι το «πόσα γραμμάρια υδρατμών» βρίσκονται σε ένα κυβικό μέτρο αέρα, ενώ η σχετική υγρασία (SL. Humidity) είναι ο λόγος της μάζας των υδρατμών που βρίσκονται σε ορισμένο όγκο αέρα προς τη μάζα των υδρατμών που θα υπήρχαν, εάν ο αέρας ήταν κορεσμένος.
Όταν λέμε ότι ο αέρας είναι κορεσμένος εννοούμε ότι «ΥΠΑΡΧΕΙ ΑΠΑΓΟΡΕΥΤΙΚΟ» ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΞΑΕΡΩΣΗ έστω και της παραμικρής ποσότητας νερού, δηλ. όσο περισσότεροι υδρατμοί βρίσκονται στον αέρα τόσο πιο δύσκολη γίνεται η εξάτμιση του νερού. Όταν αυξάνεται η ποσότητα των υδρατμών στον αέρα, λέμε ότι αυξάνεται η υγρασία.

    Σημείο δρόσου (Dew Point) είναι η θερμοκρασία στην οποία πρέπει να ψύξουμε μια μάζα αέρα (χωρίς αλλαγή της πίεσης) για να καταστεί κορεσμένη, δηλαδή να συμπυκνωθούν οι υδρατμοί σε σταγόνες (φαινόμενο της δρόσου).
Η πρόγνωση της διαφοράς (T_dd) της θερμοκρασίας (Τ) από τη θερμοκρασία δρόσου (Τ_d), είναι επίσης σημαντική για την πρόγνωση ακραίων καιρικών φαινομένων. Η διαφορά T_dd = Τ - Τ_d δεν μπορεί ποτέ να είναι αρνητική, αφού η θερμοκρασία θα είναι πάντα υψηλότερη από το σημείο δρόσου.
Όταν η θερμοκρασία και το σημείο δρόσου είναι ίσα, ο αέρας είναι κεκορεσμένος και η σχετική υγρασία είναι 100%.

    Αίσθηση ψύχους (Wind Chill) είναι η θερμοκρασία την οποία αισθάνεται ο ανθρώπινος οργανισμός υπό την επίδραση χαμηλών θερμοκρασιών και παρουσία ανέμου, δηλ πιο απλά είναι η θερμοκρασία που αισθάνεται ένας άνθρωπος, όταν πνέει άνεμος και η οποία είναι πάντα μικρότερη από την πραγματική θερμοκρασία. Ετσι για παράδειγμα, όταν η θερμοκρασία ειναι 4^oC και επικρατεί άπνοια η αίσθηση ψύχους ειναι και αυτή 4^oC, με ταχύτητα ανέμου 10 Km/h η αίσθηση ψύχους ειναι 0^oC, ενώ με ταχύτητα ανέμου 40 Km/h φθάνει τους -11^oC!

    Ο Δείκτης δυσφορίας (Heat Index) δείχνει «πόσο ζέστη αισθανόμαστε πραγματικά» με το συνδυασμό της τρέχουσας θερμοκρασίας και της σχετικής υγρασίας. Εκφράζει δηλαδή το βαθμό δυσφορίας του ανθρώπου λόγω των επιδράσεων των θερμοϋγρομετρικών συνθηκών,δηλ είναι η θερμοκρασία που αισθάνεται ένας άνθρωπος, όταν επικρατούν υψηλές θερμοκρασίες και αυξημένη σχετική υγρασία και η οποία είναι πάντα μεγαλύτερη από την πραγματική θερμοκρασία. Ετσι για παράδειγμα όταν η θερμοκρασία ειναι 36^oC και η σχ.υγρασία 30% ο δείκτης δυσφορίας είναι και αυτός 36^oC, με σχ.υγρασία 50% ο δείκτης δυσφορίας ειναι 43^oC, ενώ με σχ.υγρασία 80% φθάνει τους 61^oC!

    Υετός (Precipitation) γενικά ονομάζεται κάθε πτώση ή εναπόθεση στο έδαφος προϊόντων του ύδατος (σε υγρή ή στερεά μορφή, επιμερισμένη) τα οποία προέρχονται από συμπύκνωση των υδρατμών της ατμόσφαιρας. Κυριότερες μορφές του «υετού» είναι: η Βροχή, το Χιονόνερο ή Χιονόβροχο ή Χιονόλυτο, οι Ψεκάδες, το Χαλάζι, το Χιόνι, οι Χιονόκοκκοι, οι Παγοβελόνες, οι Παγόκοκκοι και ο Υαλοπάγος που δημιουργείται όμως στο έδαφος. Οι παραπάνω μορφές ονομάζονται και υδατώδη μετεωρολογικά κατακρημνίσματα, ή απλά κατακρημνίσματα. Η μορφή πού θά έχουν τά υδάτινα αυτά κατακρημνίσματα όταν φτάνουν στο έδαφος, εξαρτάται απ' την θερμοκρασία, την υγρασία καί την ύπαρξη ή όχι κατακόρυφων ρευμάτων του αέρα. Αν η θερμοκρασία είναι πάνω απ' το σημείο παγοποιήσεως (0 βαθμοί Κελσίου), τα κατακρημνίσματα θα έχουν μορφή βροχής, ενώ αν είναι κάτω από το μηδέν θα έχουμε χιόνι. Αν όμως η θερμοκρασία δεν είναι πολύ κάτω απ' το σημείο παγοποιήσεως, θα έχουμε χαλάζι.
Η ποσότητα του νερού που φθάνει στο έδαφος ως βροχή εκφράζεται με το ύψος βροχής. Αυτό ορίζεται ως το ύψος στο οποίο θα έφθανε το νερό της βροχής αν έπεφτε πάνω σε μια οριζόντια επιφάνεια χωρίς να υπάρχει καμία απώλεια από απορροή, απορρόφηση ή εξάτμιση. Μονάδα μέτρησης του ύψους βροχής είναι το «χιλιοστό ύψους βροχής(mm)». Στη πράξη βροχή ύψους 1 χιλιοστού ισοδυναμεί με 1 λίτρο νερού σε κάθε τετραγωνικό μέτρο επιφάνειας ή με 1 κυβικό μέτρο σε κάθε στρέμμα γης.
   Ραγδαιότητα (Rain Rate) ή ένταση της βροχής είναι η ποσότητα της βροχής ανά μονάδα χρόνου. Η ένταση της βροχής σχετίζεται άμεσα με την αποτελεσματικότητά της, διότι επηρεάζει τη συγκέντρωση του πλεονάζοντος ποσού βροχής στην επιφάνεια του εδάφους.Οι μετεωρολογικοί σταθμοί μετρούν την ραγδαιότητα σε mm/h.
   Όμβρος (Shower) είναι βροχή τοπικού χαρακτήρα μεγάλης έντασης και συνήθως μικρής διάρκειας που αρχίζει και τελειώνει απότομα, προερχόμενη από σωρειτόμορφα νέφη.
   Καταιγίδα (Thunderstorm) ονομάζεται το φαινόμενο κατά το οποίο σημειώνεται βροχόπτωση συνοδεία ηλεκτρικών εκκενώσεων(αστραπών).Οι καταιγίδες είναι από τα πιο βίαια μετεωρολογικάφαινόμενα και αρκετά συχνά συνοδεύονται από βροχές μεγάλης έντασης, πολύ ισχυρούς ανέμους σε τοπική κλίμακα, χαλαζόπτωση ή ακόμα και ανεμοστρόβιλους. Κατά κανόνα μια καταιγίδα έχει έκταση μέχρι 30 χιλιόμετρα και διαρκεί από λίγα λεπτά έως και μία ώρα.

   Ατμοσφαιρική πίεση (Pressure) είναι η πίεση που ασκείται σε κάθε επιφάνεια από τον αέρα της ατμόσφαιρας. Ο ατμοσφαιρικός αέρας έχει βάρος. Έτσι τα κατώτερα στρώματα της ατμόσφαιρας, δέχονται πίεση από τα ανώτερά τους, με αποτέλεσμα η πυκνότητά τους να αυξάνεται. Η ατμοσφαιρική πίεση μεταβάλλεται με το ύψος. Ο ατμοσφαιρικός αέρας έχει μεγαλύτερη πυκνότητα όσο πλησιάζουμε στην επιφάνεια της θάλασσας και μικρότερη όσο ανεβαίνουμε πιο ψηλά. Αρα η ατμοσφαιρική πίεση ελαττώνεται με την αύξηση του ύψους. Ετσι στην επιφάνεια της θάλασσας είναι περίπου 1000hPa, ενώ μειώνεται με ρυθμό 10hPa ανά 100 μέτρα ύψους.
Η ατμοσφαιρική πίεση, που ονομάζεται και βαρομετρική, μεταβάλλεται με τον καιρό, ανάλογα με τη θερμοκρασία και την περιεκτικότητα της ατμόσφαιρας σε υδρατμούς και ανάλογα με το υψόμετρο του κάθε τόπου (κατακόρυφο ύψος από την επιφάνεια της θάλασσας). Για τη μέτρησή της χρησιμοποιούμε όργανα, που ονομάζονται βαρόμετρα.
Σημείωση: Μονάδα ατμοσφαιρικής πίεσης είναι το bar, ενώ στο διεθνές σύστημα(SI), το Pascal (Pa).
Ισχύει η σχέση 1bar=1000mb=100000Pa=1000hPa δηλ η μονάδα hectopascal (hPa) είναι ίδια σε μέγεθος με το milibar (mb).
Τέλος στην επιφάνεια της θάλασσας η μέση τυπική τιμή της ατμοσφαιρικής πίεσης είναι 1013,25mb=1013,25hPa=101325Pa.

   O άνεμος (Wind) είναι η φυσική κίνηση του ατμοσφαιρικού αέρα που ρέει γενικά παράλληλα προς το έδαφος. Αιτία του ανέμου είναι η οριζόντια διαφορά της ατμοσφαιρικής πίεσης ή η διαφορική θέρμανση ξηράς-νερού. Όσο μεγαλύτερη είναι η διαφορά πίεσης μεταξύ δύο δεδομένων σημείων τόσο μεγαλύτερη είναι και η ένταση του ανέμου.
   Ως κατεύθυνση ανέμου (Wind Direction) θεωρείται η κατεύθυνση από την οποία πνέει ο άνεμος και ως ένταση του ανέμου (Wind Speed) θεωρείται το μέτρο της ταχύτητας του ανέμου. Η ένταση του ανέμου μπορεί να μετρηθεί με διάφορες εμπειρικές και αριθμητικές κλίμακες. Μια ευρέως διαδεδομένη εμπειρική κλίμακα είναι η κλίμακα Beaufort, ενώ αριθμητικές κλίμακες είναι τα m/s, km/h και οι κόμβοι. Ισχύει 1m/sec=3,6Km/h=1,934Knots=2,237mph. Στον πίνακα που ακολουθεί παρακάτω δίνεται η αντιστοιχία της κλίμακας Beaufort με τα km/h.

   Ο συμβολισμός μέρη στο εκατομμύριο (ppm (parts per million)) υποδηλώνει το ποσό(την περιεκτικότητα) μιας δεδομένης ουσίας σε ένα συνολικό ποσό του 1.000.000, ανεξάρτητα από τις μονάδες μέτρησης, εφόσον αυτές παραμένουν ίδιες.
Έτσι η φράση «η μέση περιεκτικότητα της ατμόσφαιρας σε διοξείδιο του άνθρακα (CO₂) είναι 417 ppm» σημαίνει ότι σε 1.000.000 μέρη ατμοσφαιρικού αέρα (δεν έχει σημασία αν θα είναι γραμμάρια ή χιλιόγραμμα ή λίτρα), τα 417 μέρη είναι CO₂.
Ενδεικτικά το 2016 η μέση περιεκτικότητα της ατμόσφαιρας σε διοξείδιο του άνθρακα ήταν 402 ppm, ενώ το 1980 ήταν 340 ppm.

Πηγές: Αγγελική Φωτιάδη(Πανεπιστήμιο Πατρών)*, ΤΕΙ Κρήτης(Σχολή Τεχνολογίας Γεωπονίας), Η Φυσική και οι φυσικοί(Ανδρέας Κασσέτας), Ελληνική Βικιπαίδεια, Meteo(Ε.Α.Α.), 5ο Δημοτικό Σχολείο Πύργου, ΤΕΙ Δυτικής Μακεδονίας(Ε.Α.Ρ-ΠΕ.ΦΥ), Ελληνική Βικιπαίδεια, Τομέας Μετεωρολογίας κ' Κλιματολογίας Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης., Αρχές Μετεωρολογίας-Κλιματολογίας (Π.Κατσαφάδος-Η.Μαυρομάτης,2010), Μπόρα:ο άνεμος που έγινε βροχή , Καταιγίδα - Ε.Α.Α, Βροχή, Ελληνική Βικιπαίδεια.